ေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿ ေကုာံ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ေကာန္ဍဳင္အရင္

တိုင္ထဝ္
ပႜဲကုႝပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ရပ္လြဟ္ေကာန္ဍဳင္အရင္ဂွ္ ေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿဂွ္ ဒွ္ဂေကာံအဓိကမြဲရ။ ပႜဲေဗာ္ရပ္လြဟ္ေကာန္ဍဳင္အရင္တအ္ဂွ္ ေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿ ပါလုပ္ခ်႘ဒရာင္ဒဿံင္ နဒဒွ္အခန္အဓိကေဇှာ္မြဲရ။ ၐိုန္ရေဒံါလဝ္ပန္ေပွာ္ကုီေလဝ္ ပဲႜပေရင္ခ်႘ဒရာင္ ေဗာ္ရပ္လြဟ္ မဟြံေဒံါလဝ္ပန္ေပွာ္တအ္ဂွ္ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ ကၜတ္ခ်႘ဒရာင္ဒဿံင္ သၛိတ္တ္ျဇျဇရ။ ပႜဲဂေကာံပေရင္ဍဳင္ကြာန္ မသၸစှး ေဗာ္ရပ္လြဟ္ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ေကာန္ဍဳင္အရင္ အ႘ေအန္သ႘ဂွ္ ေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿဂွ္ ဟြံတုပ္သဿဟ္ကုႝ ေဗာ္မေဒါံပန္ေပွာ္ ဂကူတှဟ္တအ္မြဲသာ္ ညးတအ္ကၜတ္လုပ္ ခ်႘ဒရာင္ဒဿံင္ကုီရ။ ဌာနဆက္ေဆာံဍဳင္သအာင္ ေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿဂွ္ ပံက္ကၜဳင္႐ုင္ ပႜဲတိဍာ္ဗၜးၐး၊ ဍဳင္ေသံမြဲဒှာဲတုဲ ကၜတ္ေကတ္ကၜဳင္ဒဿံင္အဆက္ကုႝ ဂေကာံမဒစုႝဒစးကုႝ အလုႝအသ႘ဂမၜဳိင္ရ။ ဟုိတ္ညးတအ္ဂြံေကၜာန္သၸ ကၜတ္ခ်႘ဒရာင္သာ္ဝြံဂွ္ ၐိုန္ရဟြံကၜးေကတ္ကုီေလဝ္၊ ဟိုတ္ႏူညးတအ္ ဟြံေစွ္စိုတ္ ကုႝအလုႝအသ႘ပှာန္ဗဿာ ဒွ္မာန္ေရာင္။ ဟိုတ္ႏူပေရင္လုက္စုက္ကုႝ ဂေကာံမဒစုႝဒစးကုႝအလုႝအသ႘တအ္ ႏံြကၜဳင္ဒဿံင္သာ္ဏံဂွ္တုဲ နကုႝညးတအ္ သြက္ဂြံသဂုတ္သြာတ္ ကေလင္တဝ္ေစှဟ္ကုႝ အလုႝအသ႘ပှာန္ဗဿာပၜန္ဂွ္ ဟြံဒးၿဇိဳင္စိုတ္ ဟုီမာန္ရ။

မြဲလပၚပၜန္ဂွ္ ညးတအ္တိုန္စိုပ္သဘင္သ႘ကၜ႘ ေအန္သ႘နအဖ မေကၜာန္ဗဒွ္ပႜဲလဂုင္ဂွ္တုဲ ဍဳိက္ပ္ ေကာန္ဍဳင္အရင္တအ္တုဲ ဒစုႝဒစးကၜဳင္ကုႝ နအဖကုီရ။ ပႜဲသဘင္သ႘ကၜ႘နအဖဂွ္ ေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿ စန္ ဒက္ဂေကာံမေဒါံလဝ္ပန္ေပွာ္တအ္ ဗှတ္ၐါေစွာ္ဒစာံဂေကာံျပင္တုဲ ပတိုန္ထၞး စပ္ကုႝလညာတ္မေဆင္စပ္ကုႝ ဒက္ပတန္ဝွိဒၵရာ၊ နအဖ ဟြံေပင္စိုတ္ကုႝ ဂေကာံမေဒါံပန္ေပွာ္တအ္ လဝဲါဂွ္၊ ထံင္ပ႐ိုင္နအဖတအ္ ဗက္ဓရတ္ဂေကာံမေဒါံပန္ေပွာ္တှဟ္တအ္ ညံင္ဟြံဂြံခ်႘ဒရာင္ ကေရာံေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿရ။

ပႜဲကုႝလိက္ဂ်ာေနဝ္ဍဳင္မန္တိဿ၊ ပႜဲလိက္ပေရင္ (ျမန္မာႏိုင္ငံအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးမ်ားရဲ႔ ေရွ႔အလားအလာ)၊ အစာေကှဟ္ နာဲ (ခ်မ္းသစ္) မခ်ဴလဝ္ဂွ္တုန္ ဂေကာံမေဒါံပန္ေပွာ္တအ္ ဗလးညးစှး (၁၀၀) တၜတုဲ ကုႝတုိန္သဘင္သ႘က႘ၜ နအဖမေကၜာန္ဗဒွ္ ပႜဲတှံျဇဲၐါတှံ မစကေလင္ေကၜာန္ဗဒွ္ ပႜဲသှာံ ၂၀၀၄ ရ။ ပေရင္ညးတအ္ အာတ္မိက္ပတိုန္ထၞး စပ္ကုႝျပဒၵညာေကာန္ဂကူ ဗုီလုႝဂြံေသာင္ကလး သွ္ပဠဳိဟ္ ပႜဲပေရင္ဍဳင္ကြာန္ညးတအ္မာန္ ဂွ္တုဲ အရာဝြံ သၜဳင္ပတိုန္ အခန္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ေကာန္ဂကူမာန္ကၜဳင္ေရာင္။ အတိုင္လိက္ပေရင္ဂွ္မၢး ေဗာ္ကုႝ ေကအာင္အုိဝ္ကႜဳိက္ပ္တုဲ ပတိုန္ထၞး အာတ္မိက္ကၜဳင္ စပ္ကုႝကဿိန္ဍဳင္ပံင္ေကာံေဇတ္တ္၊ ကဿိန္ဍဳင္ဝွိဒၵရာ အတိုင္ဆႏၵညးတအ္ မမိက္ကုႝဒွ္ဂွ္ေရာင္။

ဂေကာံမေဒါံပန္ေပွာ္တအ္ဂွ္ စတမ္ဝါဒိေတံ ၐိုန္ရဒးဒုင္ဟုီဗ်ိပၚပါဲကုီေလဝ္ ဗြဲၾကဵဏံ ဟိုတ္ႏူညးတအ္ဒစုႝဒစး အာတ္မိက္ကၜဳင္သာ္ဏံဂွ္တုဲ ကလိဂြံ အထိုင္အသးရ။ ညးတအ္ပတိတ္ကၜဳင္ ပရဲပေရင္ဍဳင္ကြာန္ ပႜဲလတူစင္ေအန္သ႘နအဖမာန္ကၜဳင္ရ။ ညးစှးေကာန္ဂကူမန္ နအဖ မ႐ုဲစွ္ကပွ္ေကာ္ဏာတအ္ဂွ္ နကုႝအလုႝညးတအ္ ၐိုန္ရဟြံဂံင္ဒစုႝဒစးကုီေလဝ္ ေဗာ္ေဒါံပန္ေပွာ္တအ္ ေကၜာန္သၸဒစုႝဒစးသာ္ဂွ္ဂွ္ ညးတအ္ကၜတ္တက္တဲ မိပ္ခေအာဒဿံင္ သၛိတ္တ္ျဇျဇအိုတ္ရ။ လတူေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿ ကႜဳိက္ပ္ ေကၜာန္သၸသာ္ဝြံဂွ္ ညးတအ္ေကတ္ဂုန္စရာဲ ျဇက္ဟုီဟဿဲရ။ ညးစှးဂကူမန္ ၐိုန္ရတုပ္သဿဟ္ကုီေလဝ္ ညးစှးနအဖ ႐ုဲစွ္လဝ္ကုႝ ဟြံ႐ုဲစွ္လဝ္၊ ညးစှးဂကူမန္ေဇတ္တ္ကုႝ ညးစှးဂကူမန္ဟြံေဇတ္၊ ညးစှး သၸစှးကုႝနအဖ ကုႝညးစှးသၸစှးကုႝ ေဗာ္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္မန္ေဇတ္တ္ဂွ္ ႐ွ္သာဟြံတုပ္သဿဟ္ရ။ ညးစှး ေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿဂွ္ ဒတူလုိင္သြက္ဂကူမန္ ေကုာံ ဍဳင္မန္တုဲ ညးစှးနအဖ ႐ုဲစွ္လဝ္တအ္ဂွ္ ဒတူလိုင္ သြက္နအဖ ေကုာံ သြက္ဍဳင္ဗဿာရ။

ဟိုတ္ႏူေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿ သၸစှးကုႝဂကူမန္ ဗၜးဗၜးၐးၐးတုဲ ဂြံအေခါင္ဟုီဂး သ႘ကၜ႘ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ဂွ္တုဲ ကတုႝဗဒွ္ကုႝ ဂုန္ဖုႝေကာန္ဂကူမန္ ေဇှာ္ကုႝျဇဟတ္ရ။ သိကၡာပေရင္ဍဳင္ကြာန္ေကာန္ဂကူမန္ေလဝ္ ကဆံင္သၜဳင္တိုန္အာ ဗြဲမဂၜဳိင္ရ။ ညးစှးဂကူမန္ နအဖ မ႐ုဲစွ္ဏာလဝ္တအ္ဂ္ွ ၐိုန္ရႏံြဗြဲမဂၜဳိင္ကုီေလဝ္ ညးတအ္သၜဳင္ပတိုန္ အခန္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္မန္ မုဟဿဲရ။ လိဿဟ္ညးစှးတြဳႝရးဍဳင္မန္ နအဖမ႐ုဲစွ္ဏာလဝ္ဂမၜဳိင္ဂွ္ ၐုိန္ရႏံြဗြဲမဂၜဳိင္ကုီေလဝ္ ယဿဳညးတအ္ ဟြံျပာကတ္၊ ဒဿာႏူညးတအ္ ဟြံသၸစှးကုႝဂကူမန္ေဇတ္တ္ရ။ ညးတအ္ ဟုီဂးသ႘ကၜ႘ကုႝဂကူမန္တအ္ စပ္ကုႝဂြံပတိုန္ထၞးတင္နင္ ညံင္ရဵညးစှးေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿ မုဟြံမြဲရ။ ညးတအ္ဂွ္ တုပ္သဿဟ္ကုႝ ေကာန္႐ုပ္ မဒးဒုင္ပေလွ္ကုႝ အလုႝအသ႘ပှာန္ဗဿာဓဝ္ေဟင္ရ။ ဂလိုင္လုႝညးတအ္ေလပ္ပညာကုီ၊ ႏံြကုႝပေရင္ ဆုႝဂဗကုီ၊ ေကာန္ဂကူမန္တအ္ ေ႐ွ္ေသွ္ကုီေလဝ္ ဟိုတ္ႏူညးတအ္ ဟြံသၸလဝ္စှးကုႝ ဂကူမန္ဂွ္တုဲ ကတုႝဗဒွ္ကုႝ ဂုန္ဖုႝေကာန္ဂကူဟြံမာန္ရ။

အလုႝအသ႘ပှာန္ဗဿာ စကာကၜဳင္ဒဿံင္ နဲကဲပေရင္ဍဳင္ကြာန္ဗုီဏံ လအ္လကာဖာရ။ ကဿိန္ဍဳင္ဗဿာပေတာံဂွ္ ေဍံကတုႝဒွ္ကၜဳင္ ႏူဗုီျပင္ဏံရ။ ရံင္အာ ဗြဲဓမၼတာဏံမၢး ညးစှးေကာန္ဂကူနာနာတအ္ ပါလုပ္ဂွ္တုဲ သဇိုင္ေသှာဝ္နအဖဂွ္ တုပ္သဿဟ္ကုႝ ကႜဳိပ္သကိုပ္ေကာန္ဂကူနာနာတအ္ ပံင္ေတာဲခ်ဴ ဓဇက္လဝ္၊ ဆဂး ေဇတ္တ္ေတံဂွ္ အရင္ဂြံဒွ္ဂုန္ဖုႝ ဂကူဗဿာဓဝ္ေဟင္ ေကၜာန္ဒဿံင္ရ။ ကႜဳိပ္သကိုပ္ ေကာန္ဂကူတအ္ဂွ္ ညးတအ္ ဒးဒုင္ပတိတ္စပရဲကုႝ နအဖတုဲတုဲေရာင္ဂွ္ ကၜးေကတ္လဝ္စိုတ္တုဲတုဲေလဝ္ ႏံြဗြဲမဂၜဳိင္ရ။ ဟိုတ္ႏူညးတအ္ ေကင္ဒွ္ ကၜဳင္လဝ္ ညးယိုက္ဝန္ဍဳင္ဂွ္တုဲ ဒွ္ဒဿံင္ပူဂုႝ ဟြံဂံင္ဒစုႝဒစးကုႝ နအဖတအ္တုဲတုဲရ။

ညးစှးေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿတအ္ဂွ္ ဗုီညးတအ္ဒးစုိတ္ဂွ္ ကုႝသဂုတ္သြာတ္ဟြံဂြံ၊ ဂလာန္ဂြံဟုီဂး ပတိုန္ထၞးတအ္ဂွ္ ကၜဳင္ႏူေကာံဓရုီေဗာ္ညးတအ္ဂွ္တုဲ သ႘ကၜ႘လဝ္ၿဇိဳဟ္ဟ္နက္က္ နကုႝမရန္ကုႝဒတုဲ ဖုႝအလုံေကာန္ဂကူမန္ရ။ ညးစှးညးတအ္ဂွ္ေလဝ္ ျပံင္လွာဲဒဿံင္ကုီရ။ နအဖ ထပက္ကုႝလာဘ္ဗဇဵ မြဲမြဲသာ္တုဲ ကုႝဓညိက္ကႜဳိပ္ဟြံဂြံရ။ ဟိုတ္ႏူနအဖ ဗုီဒးစိုတ္ စန္ဒက္ေကတ္ ကႜဳိပ္သကိုပ္ေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿ ပႜဲအခိင္တိုန္သဘင္သ႘ကၜ႘ဟြံမာန္ဂွ္တဲု ထံင္ပ႐ိုင္နအဖတအ္ ကုႝကၜဳင္ျဇဟတ္ဓ႐ုိဟ္ ကုေဗာ္မေဒါံပန္ေပွာ္ဂမၜဳိ္င္ ညံင္ဂြံေဝင္ပဲါေကၜံ ေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿရ။

နအဖစကာနဲကဲတိဿ ဟုီဗ်ိဂ႐ုိဟ္ ညးအုပ္ကာနာနာေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿ နာဲဟံသာ နပြေစာဲစပ္ ညးပါလုပ္ပႜဲပေရင္ဖန္ဗဒွ္ ပေရင္ကလိုက္ကမုႝဍဳင္ရ။ နာဲဟံသာေလဝ္ ကေလင္ဟုီသၢး ေခၜဝ္သွ္ဏာ ဗြဲမဍဳိဟ္ေကက္ကုီ၊ သုီဗတိုက္ဖေအာဝ္ဏာ ကု ေကာန္ဍဳင္အရင္ဂမၜဳိင္ ညံင္ဂြံစြံအာ႐ုီ လတူနဲကဲ နအဖပပ္ပ္ပ႘ပ႘ဂမၜဳိင္ဂွ္ကုီရ။ ပေရင္ေကာ္ေဆာ ၐါလပၚ အၾကာေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿကုႝနအဖ သကာတ္ျမဟ္ဂၜဳိင္ကၜဳင္ ပႜဲအၾကာသာပ္ေတမ္ပါဂွ္တုဲ ကႜဳိပ္သကိုပ္ေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿတအ္ေလဝ္ လၛဳႝတအ္ တီေကတ္အကာဲအရာပေရံ ကဆံင္သ႘ကၜ႘ပည႘ ပညပ္ ပေရင္ေဒါံပန္ေပွာ္ဟဿဲရဂွ္တုဲ ကေလင္ပေလဝ္ပေလတ္စ သြက္ဂြံကေလင္ပၜန္ဂတး နပြမ သြံပတိတ္ေထာံ ပုိန္ဟာန္ျဂပ္ရတ္ညးတအ္ မကလိဂြံပိုင္ျပ႘လဝ္ ပႜဲအပႜဲအခိင္ကာလ မေဒါံလဝ္ပန္ေပွာ္ဂွ္ရ။ ရန္တဿံေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿ ဒက္ပတန္ဍဳင္မန္တိဿဂွ္ ပၛံက္ဏံဒွ္ကၜဳင္ဟြံမာန္၊ နပြမသ႘ကၜ႘လတူခုင္ ဂၜာဲသြဟ္ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ဂွ္ ဒွ္ကၜဳင္ဟြံမာန္ရ။ သြက္ဂြံဒက္ပၱန္ဍဳင္မန္တိဿဂွ္ ဒးကေလင္ဆက္ ရပ္လြဟ္ပၜန္ေရာင္ဂွ္ ျပာကတ္ကၜဳင္ရ။

သှာံ၂၀၀၅ ဂွ္ ေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿ ေဖ်ံသဂုတ္သြာတ္ ဟြံတိုန္သဘင္သ႘ကၜ႘ဂွ္တုဲ ဗလးကဆံင္ ညးစှး သြက္ဂြံတိုန္ကလင္ ေဟင္ရ။ ပုႝႏူဏံပၜန္ ဒစုႝဒစးကုႝနအဖ ဟြံမာန္ရ၊ ေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿ ဒတူလိုင္ ဂါပ္ဗရံင္၊ တိုန္ဂဇုန္လတူဒပ္ဒှးဂွ္ ဒုင္ဒဝ္ဍာ္ဇမၜိင္ ဟြံမာန္ရ။ ယဝ္ရမိက္ဂြံေကၜာန္သၸ ဂၜဳိင္ႏူဏံမၢး ဒးပလုီေကၜံ ပေရင္ေဒါံပန္ေပွာ္ဂွ္ေရာင္။ ဟိုတ္ႏူပေရင္ေကာ္ေဆာံ ေဗာ္ဍဳင္မန္တဿိ ပႜဲသၻင္သ႘ကၜ႘ေအန္သ႘နအဖဂွ္တုဲ သိကၡာပေရင္ဍဳင္ကြာန္နအဖ ေစွ္အာတဿာဂလိုင္၊ အလုံဂၜးတိမြဲေလဝ္ ဟုီပၚပါဲလတူသဇိုင္ ေသှာဝ္နအဖကုီရ။

သှာံ ၁၉၈၈ ေတံ သဿတ္ေလပ္ပညာမန္ဗြဲမဂၜဳိင္၊ ကြးဘာတကၠသုႝတအ္ ဗှတ္ၐုိတ္လၛီတၜ လုပ္ပံင္ေတာဲကၜဳင္ကုႝေဗာ္ ပႜဲၾကဵႏူကြးဘာတအ္ ကႜဳိက္ပ္ထၞးဆႏၵတုဲ၊ ရံင္ကုႝလဿိဟ္စရင္ သဿတ္ေလပ္ပညာတအ္ဂွ္တုဲမၢး ဒဒွ္ရ ပႜဲေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿ စရာဲပေရင္ဍဳင္ကြာန္သၜဳင္ဒဿံင္ေရာင္ ေတာ္ဆေကတ္မာန္အိုတ္ရ။ ေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿ တိုန္သၻင္သ႘က႘ၜနအဖဂွ္ ဒစုႝဒစးကုႝနအဖမာန္ေရာင္ဂွ္ ညးလုႝမြဲကုီ ဟြံစဿ႘လဝ္အိုတ္ရ။ ကဆံင္ေကင္ကာ နာဲဆာန္တိ၊ နာဲအံင္နာင္ ဍဳိက္ပ္ဂေကာံညးစှးေဗာ္တုဲ တိုန္စိုပ္ဂွ္ ညးတအ္မိက္ဂြံထၞးအေစာန္စရာဲ တင္ဒတူလိုင္ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ေဗာ္ညး တအ္ေရာင္ဂွ္ သဿာပေရင္ဍဳင္ကြာန္မန္တအ္ ေကုာံ ေကာန္ဍဳင္အရင္တအ္ကုီ၊ ရဲစိုပ္ဍဳင္မၛးတအ္ကုီ ဟြံေတာ္ဆလဝ္အိုတ္ရ။ ပါလုပ္ဗေပင္ျဇဟတ္ ပေရင္သဇိုင္ေသှာဝ္နအဖ ဂြံအာစိုပ္ဒတုဲ နဒဒွ္အဝယ္လေစွ္ ဒွ္မာန္ေရာင္ စ႘ဿလဝ္အိုတ္ရ။ ပႜဲလိက္ကသုက္ေပန္လုင္ေတံ ေကာန္ဂကူမန္တအ္ ဟြံဂြံပါလုပ္ကၜဳင္ အခန္အဓိ ကဂွ္တုဲ အခန္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္မန္ဂွ္ လ်းအရံင္ ေအဲျဇကၜဳင္ဒဿံင္ဂွ္ ညးတအ္ဟြံေပင္ကုႝ ဂှပ္စိုတ္တုဲ၊ မိက္ဂြံထၞးအေစာန္စရာဲ အခန္ပေရင္ဍဳင္ကြာန္မန္ ပႜဲလတူစင္ေအန္သ႘နအဖ မဒွ္ဒှာဲဂၜးတိ မဆုႝညာတ္ေကတ္ဏံ ဒွ္မာန္ကုီေရာင္။ အိုတ္ေကှာတ္ ေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿ သုီဗကပ္ဗေဗင္ကုႝ သဘင္သ႘ကၜ႘နအဖဂွ္တုဲ အရာဝြံ ေဍံစ႘ ပ်းဏာကုႝဂၜးတိ စပ္ကုႝတင္ဒတူလိုင္ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ေကာန္ဂကူ ေကုာံ ေကာန္ဍဳင္အရင္တအ္ရ။

မြဲလပၚပၜန္ဂွ္ ေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿဍဳိက္ပ္တုဲ ခ်ဴဓဇက္ကၜဳင္ သဇိုင္ေသှာဝ္ဥပေဒ တြဳႝရးဍဳင္မန္ရးမညမာန္ကၜဳင္ကုီရ။ နကုႝဂေကာံမွာဇန္ ေကာန္ဂကူမန္နာနာတအ္ တိုန္စိုပ္တုဲ ပံင္ေကာံခ်ဴဓဇက္ကၜဳင္ေသှာဝ္ဂွ္တုဲ ပတိတ္ကၜဳင္ နဒဒွ္လိက္အုပ္မာန္ကၜဳင္ရ။ မြဲလပၚဂွ္ ဒစုႝဒစးကုႝသဇိုင္ေသှာဝ္ အုပ္ဓုပ္ဍဳင္နအဖတုဲ မြဲလပၚဂွ္ ခ်ဴခှံပတိုန္ ေသှာဝ္အုပ္ဓုပ္ဍဳင္မန္မာန္ရ။ ဟိုတ္ႏူေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿ ေကၜာန္သၸခ်႘ဒရာင္ကၜဳင္ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ မလုပ္ကုႝဝင္သာ္ဝြံဂွ္တဲု သီဗေၐါဝ္ကၜဳင္ သိကၡာေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿ ပႜဲေကာန္ဂကူမန္ကုီ၊ ပႜဲေကာန္ဍဳင္အရင္ကုီ၊ ပႜဲဂၜးတိကုီမာန္ရ။ ေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿဍဳိက္ပ္တုဲ ခ်႘ဒရာင္ပတိတ္ကၜဳင္လိက္အုပ္ဂ်ာေနဝ္ မသၸစှးကုႝဂေကာံမေဒါံပန္ေပွာ္ ဂမၜဳိင္မာန္ရ။ လိက္ဂ်ာေနဝ္ ပေရင္ဆာန္ကဿိန္ (ခ်စ္ၾကည္ေရးဂ်ာနယ္) ဘာသာဗဿာဂွ္ ေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿဒွ္တိုင္တုဲ ခ်႘ဒရာင္ကၜဳင္၊ ပႜဲလိက္ကှပ္ဂွ္ ခ်ဴပၚပါဲလဝ္ လညာတ္မဒစုႝစးကုႝ အလုႝအသ႘နာနာသာ္ကုီ၊ လိက္လေလာင္ၾတး ဂေကာံေဒါံပန္ေပွာ္ မဒစုႝဒစးကုႝအလုႝအသ႘ နာနာသာ္ကုီရ။

မြဲလပၚပၜန္ဂွ္ ညးစှးေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿတအ္ ကၜတ္တက္ဒဿံင္က်ာကုႝ ညးစှး ဂေကာံယူေအန္ဂမၜဳိင္ ပႜဲဍဳင္မၛးကုီရ။ လ ၾကဵအိုတ္ဂွ္ ညးအုပ္ကာနာနာ နာဲဟံသာ အာစိုပ္အေမရိကာန္တုဲ ကၜတ္ဆုႝကုႝဂါမ္ဗာရ႘ ပႜဲနယူယံက္ရ။ နပြမပါအာ ကေရာံ ဂေကာံေအန္သ႘ယူဗ႘တုဲေလဝ္ ခ်႘ဒရာင္ဒဿံင္နာနာသာ္ကုီရ။ ဟိုတ္ဂွ္တုဲ အခိင္ကာလေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿ မေဒါံလဝ္ပန္ေပွာ္ဏံဂွ္ ညးတအ္ကၜတ္ေကၜာန္ဒဿံင္ ပေရင္ခ်႘ဒရာင္ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္ သြာင္ဍဳင္မၛး မဒစုႝဒစးကုႝ အလုႝအသ႘နအဖ နာနာသာ္ႏံြေရာင္။ ၾကဵႏူေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿ ဒးဒုင္ဓရတ္ကုႝနအဖ စပ္ကုႝေကၜာန္ပေရင္ပိုန္ျဂပ္ ညံင္ရဵဂၜဳင္ အာေသင္ကာေပါဝ္၊ ပ႘နာန္ ေကုာံ ဗာန္ (တိုက္ဘဏ္) ပႜဲၾကဵႏူ ေဒါံဂြံပန္ေပွာ္ ၐါ ပိသှာံဂွ္တုဲ၊ ညးတအ္ဟြံပေတွ္ေစွ္စိုတ္ကၜဳင္ လတူအလုႝအသ႘နအဖရ။ တုဲပၜန္ ကႜဳိပ္သကိုပ္ေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿ ညံင္ရဵနာဲဟံသာ တအ္ဂွ္ ညးတအ္ဟြံေစွ္စိုတ္ဒဿံင္ကုႝ ပေရင္ေဒါံပန္ေပွာ္ ႏူစတမ္ဝါဒိေတံရ။ နာဲဟံသာဂွ္ ဟုီပၚပါဲကၜဳင္ လတူဂုန္ဖုႝပေရံပေရံ စပ္ကုႝပေရင္ေဒါံပန္ေပွာ္ ျပာျပာကတ္တ္ ပႜဲမ႘ဒ႘ယ်ာမန္ကုီ၊ ဗဿာကုီရ။ ေပှာဝ္ကုႝေဗာ္ မေဒါံလဝ္ပန္ေပွာ္တအ္ဂွ္ ေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿကုႝ ေဗာ္ေကအာင္အုိဝ္ဂွ္ ဂံင္ဟုီပၚပါဲနအဖဂၜဳိင္အိုတ္ရ။ ေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿဂွ္ ခ်႘ဒရာင္ကၜဳင္အခန္အဓိက ပႜဲအပႜဲဍဳင္ အၾကာဂေကာံမေဒါံပန္ေပွာ္တအ္တုဲ၊ ပႜဲဂေကာံ မခ်႘ဒရာင္ တိဗၜးၐးဂွ္ေလဝ္ ပှဳက္ဇကုတုဲ ခ်႘ဒရာင္ဒဿံင္ ကတိုင္ကတိုင္ကမွ္ကမွ္ကုီရ။

လိက္ဒုင္စ႘ေရင္ကုလသမဂၢ ေလဿင္သှာံမပတိုန္ထၞးကုႝ ကံင္သ႘ဂုီကၜဳီဂွ္၊ စပ္ကုႝ သၸအနိင္အထက္တုဲ ကုႝေကာန္ငၛာ္တအ္ လုပ္ယိုက္ေဂၜင္တာလ်ဳိင္ပေရင္ပှာန္ဂွ္ ေဗာ္ရပ္လြဟ္ေကာန္ဍဳင္အရင္တအ္ ပါ လုပ္ဒဿံင္ဒစိတ္ဂေကာံ ကေရာံနအဖ၊ ပႜဲဂွ္ ေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿ ဟြံပါလုပ္ရ။ ေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿ ဟြံပါလုပ္ဂွ္ ဒွ္အရာမှဳံကုႝသိကၡာပေရင္ပၜန္ဂတးမန္ ေကုာံ ပေရင္ဍဳင္ကြာန္မန္ကုီ၊ ေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿကုီရ။ ကႜဳိပ္သကိုပ္ေဗာ္တအ္ စြံဒဿံင္ဂ႐ုကုႝဂၜးတိ၊ ကုလသမဂၢကုီေရာင္ဂွ္ ဟုီမာန္ရ။ အကာဲအရာပေရင္ဍဳင္ကြာန္ဂၜးတိ မုကတုႝဒွ္ဒဿံင္ဂွ္ ဒဒွ္ရညး တအ္ မင္ရံင္ဒဿံင္၊ ခါတ္ဒဿံင္အကာဲေစအ္အ္ကုီေရာင္ဂွ္ တီေကတ္မာန္ကုီရ။

ေခတ္ကာလဂလပ္ဗဵလာ္ေျဇေယွန္ဏံဂွ္ ဗုီဇကုကုႝဇကု တန္တဵေကတ္တ္ဟြံေလာဲ၊ ေဍံဆက္စပ္ဒဿံင္ကုႝ အလုံဂၜးတိ မြဲနဲမြဲဗုီဂွ္တုဲ အကာဲအရာဂၜးတိဂွ္ လဿဳိန္ဟြံပုိတ္သကုတ္ ဒးလၛတ္ရ။ နကုႝေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿ ညံင္ဟြံဂြံကုႝေကာန္ငၛာ္တအ္ လုပ္ပှာန္ဂွ္ေလဝ္ ဂေကာံအေခါင္အရာမိှဟ္မန္တအ္ ကုႝဒဿံင္သတိကုီရ။ ပေရင္ပံင္ေတာဲ ေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿကုႝ ဂေကာံသဇိုင္မှိဟ္မန္ ေကုာံ ေအန္ဂ်႘အိုဝ္မန္တအ္ဂွ္ ႏံြဒဿံင္ခိုင္င္ကၜဳိက္က္ကုီရ။ ဟိုတ္ႏူပေရင္ပံင္ေတာဲသာ္ဝြံ ႏံြကၜဳင္ဂွ္တုဲ ေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿ ဟြံစကာကၜဳင္ေကာန္ငၛာ္တအ္ ပႜဲပေရင္ယိုက္ဝန္ပၜန္ဂတးမန္၊ ဟိုတ္ဂွ္တုဲ စရင္ ယဿဳညးတအ္ဂွ္ ဟြံပါကၜဳင္ ပႜဲလိက္ဒုင္စ႘ေရင္ယူေအန္ဂွ္ရ။

အယာံမာတ္သာ္ဝြံသဿးဟြံေသင္၊ ပႜဲပေရင္ကူသာန္သြံရာန္ ဂဥဳဲၐူမာဲဂွ္ေလဝ္ ေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿ ေဝင္ပါဲကၜဳင္ေသၛာဲေသၛာဲရ။
လတူဒပ္ပှာန္ဝတအ္ ျဇဟတ္ေဇှာ္ နကုႝ အထံက္အပင္ဘိင္ဂွ္ေလဝ္ ညးတအ္ဟြံ ေကတ္ဂုန္စရာဲကုီရ။ ပႜဲေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿဂွ္ သုီပံက္ပတိုန္လဝ္ ဒပ္စုႝဒှာဂဥဳဲၐူမာဲကုီတုဲ ပံင္ေတာဲကုႝဍဳင္ေသံတုဲ ဗတိုက္ပလုီဒဿံင္ကုီရ။ ေကာန္ဂကူမန္ မတန္တဵပႜဲတိဍာ္ေဗာ္တအ္ ဒးအာစိုပ္လုီလာ္ ဟုိတ္ႏူဂဥဳဲ ၐူမာဲဂွ္ ဟဿဲရ။ ျပဒၵညာသာ္ဝြံဂွ္ ဂြံဆုႝေကတ္ဒဿံင္ ပႜဲေဒသတိဍာ္ေကာန္ဂကူ မှဳံေဒသ သဿဝ္က်ာဍဳင္ဗဿာတအ္ရ။ ပႜဲဍဳင္မန္ ဒှာဲေဗာ္ ဍဳင္မန္တိဿ ဍဟြံစိုပ္တအ္ သဿတ္တအ္လုီလာ္ဒဿံင္ကုႝ ပေရင္ဂဥဳဲၐူမာဲဂွ္ေလဝ္ ဂြံဆုႝညာတ္ေကတ္ကုီရ။ ဒပ္ဝ ေကုာံ ဒ႘ေကဗ႘ေအတအ္ ဂံါလုပ္ဍဳင္မန္တုဲ ပလုီပလာ္ဒဿံင္ သဿတ္မန္တအ္ႏံြ၊ နကုႝေဗာ္ ၐိုတ္ေထက္ႀကိဳက္ ဗက္တာဒှာႏံြ၊ ဒပ္ပှာန္ဝတအ္ မိက္ဂြံရာန္တိကၜအ္ ပႜဲဍဳင္မန္ နကုႝၾသန္ဘိင္ဂွ္ ေဗာ္ဒှာကၜဳင္ႏံြရ။ ဂတဏံ ယဝ္ေဗာ္ ကေလင္ပန္ေပွာ္ တိတ္ၿဂိဳပ္မၢး ျပဒၵညာဏံ ေကာန္ဂကူပု႙ ၾကက္ဒးဆုႝမာန္ရ။ ေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿ ကေလင္တိတ္ၿဂိဳပ္မၢး ေဗာ္ေဒါံပန္ေပွာ္ေကာန္ဍဳင္အရင္တအ္ အာစိုပ္ ဒဒိုက္မာန္ကုီရ။ ပေရင္အာကႜဳိပ္ စရာဲေအာန္ေစွ္ကၜဳင္မၢး နအဖဓရတ္ေကတ္ဇှး လတူညးတအ္မာန္ရ။

ေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿ ကေလင္တိတ္ၿဂိဳပ္မၢး ျပဒၵညာပု႙ ဟြံေကင္ဆုႝမြဲေလွ္ ညံင္ရဵအခိင္ မတုဲကၜဳင္ေတံဂွ္ ဒးဆုႝဒွ္မာန္ရ။ ေဗာ္ေဒါံပန္ေပွာ္ကေရင္ မှဳံပႜဲတိဍာ္တြဳႝရးဍဳင္ကေရင္ ကုႝမန္ ညံင္ရဵဒ႘ေကဗ႘ေအကုႝ ဟံင္တရဝ္တအ္ဂွ္ စိုပ္အာသေကံတဲနအဖ၊ ဒွ္အာဒပ္စုႝဒှာပယ်ႝဳဂွ္တုဲ စိုပ္မြဲတၛဲ နအဖစကာကုႝတဝ္ေစှဟ္ကုႝပု႙ ဒွ္မာန္ရ။ ျပဟ္ဟ္ဏံ နအဖရပ္စကာဒဿံင္ဒ႘ေကဗ႘ေအ ကုႝတဝ္ေစှဟ္ကုႝေကေအန္ယူ မဒွ္ဂကူဇာတ္တုပ္ ညးတအ္ရ။ လံက္ျဂိင္တုဲ ဗဇုႝေလဝ္ဟုီမာန္ရ။ ဒပ္ကေရင္တအ္ဏံဂွ္ စိုပ္မြဲတၛဲ ဟိုတ္ႏူနအဖရပ္စကာတုဲ အာတဝ္ေစှဟ္ ကုႝ ေဗာ္ဍဳင္မန္တိဿမာန္ကုီရ။ ဟိုတ္ႏူျပဒၵညာပေရင္တိဍာ္တုဲ တၜဳင္လအာဒွ္မာန္ ႏံြတဿာဂလိုင္ကုီရ။ ဟိုတ္ႏူပေရင္တိဍာ္တုဲ လဿဳဟ္ဝြံ ျပဒၵညာေဗာ္ကုႝ ဒ႘ေကဗ႘ေအ ၐုိတ္ဒးရး ႏံြဒဿံင္တုဲတုဲရ။ နအဖ ကေလင္စုတ္ကၜာ္ စံင္ဗဂုႝ ဗှတ္ဒးရးပၜန္မၢး သာတုဲဒွ္ ေလာဲသြာရ။